Onder het genot van een glaasje Laphroaig 10yo
Single Malt overvallen de volgende overpeinzingen me.
Het is soms alsof je met en kunstkenner zit te
kijken naar een schilderij uit de Gouden Eeuw.
Jij, als enthousiaste
leek, verbaast je over de onwaarschijnlijke precisie van de schilder. De
kenner kijkt naar de voor die tijd geldende schoonheidsidealen en verhoudingen.
Jij kijkt naar de waarheidsgetrouwe kleuren, de
bijna fotografische details; de kenner ziet kleur-schakeringen met verborgen
betekenissen en religieuze semantiek.
Jij ziet realistische verhoudingen, anatomische
precisie en hier en daar een fraaie tiet. De kenner ziet de symbolische
betekenis van het hondje in de hoek (schijnt trouw te vertegenwoordigen) de
roos, de uitgestrekte hand en de eikenboom op de achtergrond.
Als toch redelijk hoogopgeleid en
cultureel geïnteresseerd mens is zo'n bezichtiging van een
gewaardeerd kunstwerk met een echte expert uiteindelijk een marteling. Het
confronteert je met de beperkingen van zowel je fantasie - "dat had ik er
niet achter gezocht" - als je tekortkomingen qua observatievermogen -
"dat detail heb ik helemaal niet gezien". Ook je algemene
ontwikkeling kan nog een trap ná krijgen; "dat de schilder aan de absinth
verslaafd was, dat wist ik niet". (WTF is trouwens absinth? Misschien ook
iets voor een blog).
Ik lees steeds meer over herkomst, geschiedenis,
productiemethodes en vooral ook over merken, soorten, landen, kwaliteit. Ik
weet van turf, graan, mout, water, gist. Woorden als Speyside, Islay, Highlands
en Lowlands beginnen een geografische lokatie te betekenen.
Tegelijk begint
langzaam tot me door te dringen dat hetgeen ik weet, nauwelijks ook maar in de
verte een basaal beeld geeft van wat er te weten valt over Scotch Single Malt
whisky. En mijn kennis is gelukkig allang niet meer alleen academisch; ben
inmiddels de trotse eigenaar van zo'n 20 whisky's- de meeste in piepkleine
flesjes, dat wel.
Proeven is een feest, schrijven is de hel; ik
maak aantekeningen per proeverij. Om op te schrijven wat je proeft, dat moet je
voor de gein eens proberen. Ik ga dan ook nog steeds niet aan de verleiding
toegeven om nu allerlei lyrische leuterverhalen op te hangen over de
smaaksensatie van Glenfiddich 15yo ten opzichte van Glenfiddich 18yo; dat komt
nog wel. De enige smaaksensatie die ik de lezer dezes niet wil onthouden is de
Jim Beam Honey Whiskey (ja, nu whiskEy met E, kom ik vast nog op terug): wat
een smerig spul. Kitsch á la crême, in mijn schilderijen-allegorie; huilend
zigeunerjongetje in fles. Bocht, smurrie, vuurwater met smaakstoffen, chemisch
afval van terpentine met suiker. Goed om mee te flamberen. En dan nog niks
duurders dan varkenskoteletjes.
Terug naar wat algemenere
observaties. Essentiële vragen kwellen mij. Over Single Malt en
Blended whisky heb ik het al even gehad in mijn vorige blog. Daar staat,
blijkt nu al, aardig wat onzin in. Ondanks speurwerk ga je al snel raaskallen.
Het gedeelte over turf blijkt meer dan alleen maar een letterlijke vertaling
van "grond van afkomst"; er wordt wel degelijk ook van turfbriketten
gebruik gemaakt bij het drogen van de mout. Mout van turfvuur smaakt anders dan
mout van houtvuur. Opnieuw huiswerk doen, meer weten over het destillatieproces
en dan maar nog eens opnieuw beginnen.
Waar begint het? Is het de naam? Is het Whisky of
Whiskey? Wat is Bourbon? Wat is Rhye? (Don MacLean:
"Bye Bye Miss American Pie.... .... drinking Whiskey and Rhye).
Cask strength?
In welk glas drink je whisky? Wat is een dram? Tumbler?
Glencairn? Met
dekseltje?
Water? Koud? IJs? Koelblokjes? Kamertemperatuur?
Nog belangrijker: waar wil ik naar toe met dit
blog? Voorlopig wil ik me beperken tot het ordenen van algemene terminologie,
wederwaardigheden in whiskyland en boeiende achtergrondinformatie.
Ondertussen zal ik whisky's proeven, aantekeningen maken, reviews lezen en
uiteindelijk daarover steeds meer gaan schrijven. Ik ben op zoek naar een
format. Het blijkt dat ik niet de enige ben die en blog schrijft over whisky.
Zeker in het Engels zijn er veel bloggers die
hun ervaringen met de wereld delen. In het Nederlands zijn
er wart doodlopende straten (blogs die groot opgezet begonnen zijn in 2008
en die na 26 entry's in 2011 stilvallen). Er zijn
vermomde commerciële bloggers, waar het lijkt alsof er
een enthousiasteling schrijft maar die feitelijk gewoon online whisky-verkopers
blijken te zijn met mooie verhalen over de producten die ze aanbieden.
Ik? Ik klooi maar even vrolijk er op los. We zien
wel waar het schip strandt.
Omdat ik een inconsequente man ben zal ik toch af
en toe al iets weergeven van de aantekeningen en opmerkingen die ik in mijn
boekje kriebel over de whisky's die ik aan het proeven ben.
Wat ik in ieder geval
vanaf het begin doe, is nieuwe whisky's niet opzoeken voordat ik zelf er
aantekeningen over gemaakt heb. Eerst zelf ruiken en proeven, etiket bestuderen
en de woorden die je -soms maar moeilijk- te binnen schieten bij het proeven.
De Laphroaig waar deze
aflevering van dit blog mee begint heb ik als 5 cl tester gekocht. Na in totaal
drie keer proeven is 'ie leeg.
Alles bij elkaar schrijf ik in mijn boekje:
Laphroaig 10yo
Ruikt naar
hout/vuur/rook/as
Na een slokje ruik je citrus
Smaak is aanvankelijk overrompelend, wordt snel
mild
Meloen, peer
Nasmaak zoet, complex, zingt lang na
Interessante en rijke whisky, kopen.
Malt Expert schrijft:
Nose: Overwhelming! Extremely extreme. Very
medicinal smell. Iodine. Responds very well to water. Every drop seems to
change the aroma.
Taste: Mighty dry and salty; more
"Islay" than Islay itself. This malt is certainly not for everybody, but I fell in love with at the first
sip.
ScotchNoob advies:
MustHave!
Gall&Gall: 42,99 echter bij Edeka (150 meter
over de grens hier in Duitsland) 34.99.
Online bij
www.spirituosen-superbillig.de voor 28,85. Moet je wel iemand over de
grens hebben wiens adres je mag gebruiken. Loont dus de moeite om rond te
kijken.
Vandaag twee nieuwe vrienden gemaakt. De wegens
doktersbezoek gesloten Sittardse Whiskywinkel wordt beheerd door Frans. Hij
voelde zich - na een mail met dat doel - knap schuldig dat ik voor een gesloten
deur stond. Ik voel korting aankomen.
In Brunssum zit Whisky
Wereld Pallada, waar ik een fles Caol Ila aanschafte - en er gratis een glas op
voet bij kreeg. Kijk, da's klantenbinding.
Tenslotte heb ik een tweedehands exemplaar van
"The Whisky Bible" uit 2005 aangeschaft. In tegenstelling tot wijn is
er bij whisky geen sprake van verschil tussen diverse jaren, dus de informatie
die in dit boekje (Bible op zakformaat) staat is geenszins gedateerd.
Ik hou jullie op de hoogte. Vrijdag proeverij te
Geleen. Gaat er iemand mee?
