zaterdag 29 oktober 2016

Vakantieproeverij - Liquid Gold, Haarlem - Single Cask Tasting

Het begint langzaam uit de hand te lopen. Tegenwoordig google ik de plek waar ik moet zijn. Zodra ik een idee heb van waar we op vakantie gaan, een lang weekend doorbrengen, een tweedaags symposium is of ik per ongeluk even moet zijn om les te geven is Google mijn vriend. Ik ben echter niet op zoek naar aanvullende informatie over de geschiedenis van het te bezoeken oord. Evenmin is de gemeentepolitiek, de agenda van de lokale sportverenigingen of de plaatselijke parkeerverordening aanleiding voor mijn zoektocht. De markt- en kermisagenda is niet mijn punt van belangstelling. De tijdelijke verkeersmaatregelen en - omleidingen in verband met verbetering van de doorstroming en veiligheid van een bepaald kruispunt zijn ook al niet het doel van mijn speurwerk.


Nee. Ik ben op zoek naar whisky speciaalzaken. Ik zoek lokale slijterijen, drankhandelaren van het oude stempel die verstand van hun borrels hebben en de daarbij behorende hogere prijzen vragen - hoger dan de internet drankstunters, om maar eens iets te noemen (met bijpassende namen als Drankdozijn en Drankgigant - echt waar).



Zo vond ik in Breda aan de Haagse Markt Le Barrique; in een prachtig oud pand een beetje rommelige retailer die vooral -maar niet alleen- whisky verkocht. Ik schafte er, op advies van de verkoper, Longmorn aan. Uit de serie "Exclusive Range", een Speyside single cask - dus uit één vat, een in 2015 op 50% gebottelde Single Malt uit 2007. Voor de rekenwonderen onder u: zo om en nabij de 8 jaar oud. Fles 1 van 349. 

Ik moet de meneer van Le Barrique erg dankbaar zijn. En ik heb spijt. Ik had minstens 2 flessen moeten kopen; beter 3. Twee om zelf op te drinken - de aangekochte fles is bijna leeg - en ééntje om te bewaren; het is absolute topwhisky. Ik betaalde 49,95 voor een fles, nog maar een dik half jaar geleden, maart 2016; voor resterende flessen wordt het dubbele al geboden op Catawiki. En terecht. 
Overigens heeft hij me op een andere manier ook nog blij gemaakt. Onder de toonbank. Toen er geen andere klanten in de winkel waren. Eigenlijk zouden we er niet meer over praten. 
Ik kreeg een sample van de Millstone PX (first fill) Single Cask 2008, 54,2% (!) whisky mee. Millstone is, zoals u weet, een Nederlandse whiskyproducent die de voortreffelijke 6yo Single Malt heeft gemaakt die in mijn kast staat. Onze vriend Murray van de Whisky Bible gaf voor die SM 92,5 punten, wat verschrikkelijk goed is. 
PX betekent dat die buitengewone whisky een deel van zijn  leef-tijd heeft doorgebracht in Pedro Ximinez (jawel, PX) sherryvaten. Over het algemeen is dat een voortreffelijk idee; het levert heerlijke amberkleurige zoete whisky's op met een lange afdronk. 
Zo niet echter bij Millstone. Al is de drank non-chillfiltered en niet gekleurd met caramel om de kleur te pimpen; het blijft een heel matig drankje dat véél te veel geld kost. Bitter is het woord dat vooral is blijven hangen.


Van het publiek bij de whisky-tasting waar ik vanavond was - waarover later meer -  kende van de mensen om mijn tafel eigenlijk niemand Kavalan. De grote getatoeëerde meneer met imposante baard en brede schouders die de maître van de Whisky Corner in Houthalen, België is, zal dat worst wezen. Nou geloof ik dat bijna alles de meneer van de Whisky Corner in Houthalen worst zal wezen. Ten eerste straalt hij nadrukkelijk uit dat het hem worst zal wezen. Ten tweede heeft hij een dermate kapitale collectie whisky doodleuk in zijn winkel staan - flessen van 1600 euro in triplo, en dan hele rekken vol van 1000+ euro bottelingen (en ja, dat is per fles) - dat het hem waarschijnlijk ook volledig worst kán wezen. Met zo'n voorraad ben je binnen, dan is het alleen nog maar een uit de hand gelopen hobby. 

Ten derde denk ik dat hij als heropvoeder van ontspoorde Hell's Angels leden een goede boterham zou kunnen verdienen - en dan zouden die mannen huílen!


Dat soort mannen geeft de onschuldig de whiskywereld binnenwandelende Limburgse sukkels - zoals ik-  ineens een nieuw perspectief. Ik ging er heen, echt waar, omdat ik ingeschreven had voor de verkeerde tasting. Ik was nog maar net aan mijn nieuwe hobby begonnen; wist ik veel. Ik schreef dus via het interweb in op een tasting bij de Whisky Corner (Houthalen, Geel, België, 40 minuten met de auto) in de veronderstelling dat het de Whisky Friend (Haspelse Straat, Sittard, 5 minuten met de fiets) was. 

Tattoo Bob, de i-dont-give-a-shit baas in Houthalen,  was zo vriendelijk om me mijn gepruts te vergeven en het al overgemaakte inschrijfgeld te zien als aanbetaling op mijn eerste aanschaf. 
Ik kocht dus, bij zijn Whisky Corner, enkele dagen later, op weg naar Tienen - waar een héél ander blog over gaat - een Balblair '03. Nooit van gehoord, mooie verpakking, op dringend advies van hetzalmeworstweze.


Inmiddels anderhalf jaar verder is die Balblair een lichtend voorbeeld van de zachte, zoete, toegankelijke single malts die me definitief tot fan van whisky hebben bekeerd. Friszoete zachte Scotch - ondanks 46% - citrus en fruitaroma's, vanille uit Amerikaans eikenhout - gerijpt op second fill bourbon casks, één keer eerder gebruikt om die verderfelijke Amerikaanse WhiskEy op te laten rijpen. Appel, subtiel, zoet zonder té zoet, scherp en knisperig, later amandel en chocolade-aroma's. Geen flauwekul dus. 



Terug naar onze BillyBob, the hairy tattoo whisky guy (HTWG vanaf hier). Hij gaf ons - Lilian was deelgenoot van deze ervaring - grootmoedig een klein slokje van een whisky die we anders nooit hadden leren kennen: de Kavalan Solist. Die kost, voor de duidelijkheid, 150 euro per fles.



Is dat alles? Nee, maar wel al veel. Kavalan is Taiwanees. In dat subtropisch  klimaat rijpt whisky aanzienlijk sneller dan in het koude kille Schotland - vandaar dat alle Kavalan NAS (Non-Age-Specific) is. Whisky die in de tropen 4 jaar rijpt is vaak vergelijkbaar met erg goede 16 jaar oude Schotse Single Malt, aldus HTWG. Hij gaf ons een drupje van de Cask Strenght (57,9%) Kavalan Solist (Sherry Cask Matured) Whisky. Het zag eruit als traag stromend dropwater. Bijna zwarte drank, wat je verwacht als je een oud auto-onderdeel een nachtje in de cola hebt laten staan. 58 procent dus je verwacht dat je tong in de fik vliegt. EN die Kavalan Solist liet een verpletterende indruk achter, kan ik u vertellen. We proefden, waren het er over eens dat dit heel bijzonder was en gingen ons weegs, op naar Tienen. Om in het uur dat daarna volgde herhaaldelijk op te merken dat we het probeersel nog steeds proefden. En nog steeds. En nieuwe aroma's bij het nasmaakje te ontdekken waren. 

Vandaar ook dat ik toen al de duurste whisky die ik tot nu toe kocht, als afscheidscadeau heb gevraagd aan mijn toenmalige afdeling. Hij staat in de kast, aangebroken maar nog zo goed als vol. Ik ben er nog niet klaar voor. 

Nou komen we langzaam ergens. Maar waar?  O ja, ik was op zoek naar vakhandel. Ik zocht dus ook, op weg naar Haarlem, of daar niet een interessante whiskyboer zit. Nou, die zit er. Aan de Koningsweg 33 zit Liquid Gold - een wat oubollige naam, dat wel - dapper de wacht te houden over zo'n 800 verschillende whisky's en whiskey's. Kitty (Kit voor vrienden) en Dirk, zo heet het dagelijks bestuur. Gastvrij, hartelijk en geïnteresseerd in hun gasten; vriendelijk en kordaat. Hollanders. Je zou nog aan ze gaan wennen. Op hun website werd een proeverij aangekondigd, op vrijdag 28 oktober. Nou zitten dat soort proeverijen altijd bomvol dus ik verwachtte het antwoord dat ik kreeg toen ik op donderdag belde...); nee, helaas, uitverkocht. We bellen als er een plekje vrijkomt.

En ze belden. En er was geeneens een plekje vrijgekomen; er werd een extra stoel aangeschoven voor de late Limburger. 


Dus ik was ruim op tijd, zoals u zich kunt voorstellen. Van verbazing en weeromstuit vergeten mijn  fiets op slot te zetten om half acht, om half elf stond het ding er gewoon nog. Ik kan wel wennen aan Haarlem. Een mooie knusse zaak, kolossale variatie aan whisky en een goed voorbereide tasting.

De halve voorraad van The Ultimate, de botteling serie van de firma Van Wees, kwam voorbij. Het thema was Single Cask. Ik had mijn huiswerk gedaan en de voorspelde whisky's opgezocht. Hieronder mijn tasting notes.

1. Dailuaine 7yo Speyside SM 2008 (Cask 800013) - 46%, rond de 50 euro.
Citrus aroma meteen in de neus, limoen - die in de smaak goed aanwezig blijft. Lichte, friszure whisky met vrij zwakke kruiden-aroma's. Opnieuw licht, zoet fruit. Vaag associatie met ouderwetse zuurtjes. Conclusie: lekkere lichtgewicht. Te duur.

2. Mortlach 7yo Speyside (Dufftown) SM 2008 (Cask 800014) - 46%, rond de 40 euro.
In de geur een klein beetje rook. Kruidige aroma''s van hooi en gras, passend bij jonge whisky. In de smaak meer rook - kortdurend en zekere niet overheersend of storend, eerder een subtiele hint. Smaakt "hartiger" dan de geur doet vermoeden. Dan volgt honing- dan peperige afdronk. Later, in de nasmaak, caramel. Uitstekende whisky die veel beter is dan zijn leeftijd doet vermoeden.

3. Clynelish 7yo Northern Highlands SM 2008 (Bourbon Hogshead 800054) rond de 40 euro.
Geur van citrus en verf. Was. In de smaak kruidig en heel subtiel fruit. Lekkere whisky die veel aandacht vraagt. Zou een zout randje hebben - maar dat kan ik in ieder geval niet vinden. 

4. Benrinnes 19yo Speyside SM 1997 (Hogshead vat 2137), te koop voor 65 euro.
Indrukwekkend in zowel geur als smaak, complex, bijna driedimensionale vanille-aroma's. Beetje thijm. Later mossig-natte geur, in de verte munt. Subtiel. Topspul. Zijn prijs waard. Schitterende sherry-cask finish whisky. 

5. Edradour 9yo Highlands SM 2006 (Sherry But 600l) single cask - te koop voor 79,50.
Ruikt krachtig en geconcentreerd. Associaties met Amrut. Zoet, snoep. Mooie complexe geur, drop? Dikke melassesmaak, associatie met Kavalan. Lekker - maar duur. Kitty begrijpt mijn Kavalan associatie - is zelf geen fan van de Taiwanees - want bitter, volgens haar.

6. Ballechin 11yo (Edradour) Highlands SM 2004 (Bourbon Barrel 168) - te koop voor 60 euro
Rook, vuur, turf. Niet penetrant evenwel. In de geur al kersen. Beetje jodium? In de smaak ook meteen veel turf. Te veel voor mij, op dit moment. Al in de tweede slok neemt de peat af; het wordt geleidelijk aan milder. Warme, aangename afdronk. Lange nasmaak, voor een peated whisky zeker niet onaangenaam. Ik deel echter het collectieve enthousiasme niet; de Mortlach en Benrinnes hebben meer indruk op me gemaakt.

Ik kocht uiteindelijk BenRiach 15yo Port Cask finish - daar ben ik de laatste tijd veel mee bezig - en de Nummer 2: Mortlach 7yo. Heb achteraf wellicht wat spijt dat ik de 19yo Benrinnes niet als investeringswhisky gekocht heb. 

Daags erna, in restaurant Dijkers aan de Warmoesstraat in Haarlem - na een middag zeer genoeglijk winkelen, Haarlem is een absolute aanrader - nam ik als voorafje een glas Balvenie 12yo Double Wood, de instapper van dat merk. Regelmatig zie ik deze whisky voorbij komen voor minder dan 40 euro en ik heb al een paar keer staan twijfelen over de aanschaf. Ik twijfel niet meer. De zaterdaghulp van Dijkers begon met de vraag of ik mijn whisky op ijs wilde - ik heb haar vriendelijk terug gevraagd of ze dat ook aan wijndrinkers vraagt. Nee dus. Ik kreeg vervolgens een geslepen, zware tumbler - een rotglas wat mij betreft - met daarin evenwel een onbehoorlijke portie Balvenie. En wát een whisky is dat. Mild, vriendelijk, niet te zoet, langdurige honing- en bloemenenaroma's, wat fruit - appel en kers. Zachte vanillesmaak hangt lang na. Balvenie is niet goedkoop maar deze 12yo Doublewood is een koopje.