In één sessie bijna 130 jaar rijpingstijd voor je kiezen krijgen, terwijl je ervaring met 20+ whisky's nog best beperkt is. Het overkwam mijn vriend Stef en mij afgelopen zondag bij de uitstekend georganiseerde proeverij in Woezik (Centrum). Ons tweede bezoek aan Zaal Verploegen was opnieuw de moeite waard. Na de BYOB van vorig jaar - die ik dit jaar moet missen wegens bezigheden elders (lees: gedwongen skitrip met het werk) - was dit een last minute geboekte trip naar het Schotland van eind vorige eeuw.
Richard en Niels heetten het kleine, selecte en volledig mannelijke gezelschap van harte welkom. Geen #metoo gedoe vandaag, bij gebrek aan slachtoffers. Op de bar een selectie van independents, fraai en divers, in de verkoop voor alleszins redelijke prijzen - de fles Allardice 18yo Glendronach die ik kocht is bij D12 49 cent duurder....
Maar goed, we kwamen nou niet specifiek voor de verkoop. De statafel naast de beamer was de drager van het edele vocht dat deze middag ter keuring aan ons voorgezet zou worden.
Het ging om de basisopstelling, 6 zwaargewichten, waarvan 5 door independents gebotteld. Die whisky's kwamen uit de flessen-vullerijen van MacLeod, Rattray, Wemyss, Cadenhead. De bottelarijen kende ik niet allemaal, de whisky's waren geen onbekenden.
Om te beginnen: de opkomst was niet zo heel groot en dat is goed nieuws voor de lezer dezes. Er komt namelijk een tweede proeverij aan, waarbij dezelfde drams gepresenteerd worden - hopelijk met inachtneming van de later volgende "gratis hints". Mis dat niet! Het is een fantastische collectie Scotch, die aan je palet gepresenteerd wordt.
Terug naar zondag 7 januari 2018, nieuwe ronde, nieuwe kansen. Als deze proeverij een voorteken is dan wordt het een mooi jaar.
Voortvarend werd de eerste whisky gepresenteerd. De Rattray Glenturret 1987 - 27YO 51,5% Highlands (WB 68755, 88,2 score) was de eerste die zich mocht laten zien.
Manmanman. Niks schamele 88 punten, mijns inziens een vette 90 plusser. Bloemen, hooi en fruit, een brede neus, een symfonie van aroma's. En dan moet je nog gaan proeven. In de eerste smaak nog wat scherp - openen met 52%, dan krijg je dat - maar al snel weelderig en buitengewoon qua balans. Als die aanvankelijke lichte branderigheid, die ik ook om me heen hoor, afneemt - en dat is al snel - dan komt 'ie pas echt door. En dan hoor ik niks meer om me heen. Zacht en boterig maar niet vet. Soepel en divers, geen enkele smaak overheerst. De whisky straalt kalmte en evenwicht uit, onverstoorbare kwaliteit en zelfvertrouwen. Ja, ik weet het, dat is lyrisch en weinig concreet. De aroma's zijn dermate goed en in balans dat je er heel lang van kunt genieten, de afdronk is lang, rijk en bevredigend. Deze whisky vraagt als tegenprestatie enkel geduld en respVOLGENDE!
De Miltonduff 1989 26YO, door Ian MacLeod op 50% in een fles gepleurde, op hogshead (324 flessen) gerijpte Speyside (WB 84869, 87,3) staat voor mijn neus.
Klein intermezzo. Ik had zo ook wel wat op- en aanmerkingen aangaande de proeverij.
Gratis hint 1. Één van de aandachtspunten was het tempo. Exquise whisky verdient aandacht en tijd. Als je voor zo'n 900 euro aan whisky op tafel zet, geef je deelnemers dan ook de kans om daarvan te genieten. Ik vond het te snel gaan. Dat is uitgesproken jammer. Niet meer doen. Als je dan al vóór een bepaalde tijd klaar wil zijn, begin dan gewoon eerder.
Terug naar de Miltonduff. Hartstikke goed. Wat meer hout en kruidiger dan zijn voorganger. Er zit iets vlezigs in de geur en de eerste nip. Ham? Misschien een heel subtiel beetje rook? Hij is zoet, maar niet té. Dat is een hoge vorm van lof, in mijn oeuvre. De geur blijft, ook na diverse nips, vlezig en hartig. Ik moet denken aan een koude slagerij. Hij is heel goed - maar niet zo goed als zijn voorganger.
Terwijl Richard toelichting geeft, met beamer en al, schenkt Niels het volgende rondje in. Gratis hint 2. Misschien is het een idee om de inmiddels toch echt onvermijdelijke Whisky-Base data toe te voegen aan de informatie die je geeft. Met enkel het flesnummer opgeslagen houden datageile deelnemers als ik meteen op met zoeken en puzzelen, omdat ze weten hoe ze alle informatie over de gepresenteerde Scotch kunnen terugvinden. Dat levert meer aandachtig publiek op, en dat lijkt me nou net leuk voor de presentator.
Wemyss is een bottelaar waar ik nog nooit van had gehoord. De Bladnoch 1990 SC (196 flessen, hogshead) 26YO "Apple Syllabub" Lowlands SM is op 46% gebotteld. WB 91567, 85,6 punten. Not bad.
Ach, daar hebben we 'm.
Gratis hint 3. De volgorde van de aangeboden whisky's is nogal van de invloedrijke, zoals Klukkluk zou zeggen. Kijk vooral naar de ABV's, de Alcohol By Volume. Dat helpt.
Als je steeds mildere whisky gaat drinken, zeker vrij snel achter elkaar, blijft het spoor dat de vorige, krachtigere drank achterliet op je tong flink hangen. Dat heeft ongewenst veel invloed op je oordeel van de volgende. Veel water tussendoor helpt wel wat - maar daar moet je dan wel de tijd voor krijgen (zie gratis hint 1).
De Bladnoch Apple Syllabub is een leuk marketinginstrument om allerlei fabelachtige eigenschappen aan een specifiek vat toe te kennen. Het zal vast kloppen dat er hintjes appel in de aroma's zitten maar een hele serie "unieke casks met ieder hun eigen karakter" en ze dan allemaal een exotische smaakgerelateerde naam geven - ik geloof er geen drol van.
De whisky ruikt fris en licht en grassig - niet de eigenschappen die ik verwacht bij een 26 jaar oude Lowlands. De aroma's zijn kleurrijk en druk, er is geen evenwicht en rust - maar dat heeft zeker ook charme. De afdronk is niet zo lang en de whisky beklijft niet -jammer, zo net voor de pauze. Heel goed, niet indrukwekkend en met ongeveer 140 euro per fles dus ordinair te duur.
Na de pauze, die door enkele deelnemers werd gebruikt om sigaretten te roken (doen we dat nog? Als fijnproevers?) kwam er een Glenrothes 1988 (27YO) op tafel. Deze eveneens door Wemyss gebottelde Speysider heeft ook zo'n ridicule serienaam. Elk vat schijnt over bovennatuurlijke eigenschappen te beschikken en heeft een bijpassende glorieuze naam. Dit is in ieder geval een sherry butt, 629 flessen op 46%. WB nummer 72837 en 85,9 punten.
Deze moutige, wat scherpe whisky met aroma's van noten, zachte zoete banaan en ananas - in de verte - is mooi, zacht en gebalanceerd. Hij is aangenaam en prettig maar niet opzienbarend. Voor 170 euro per fles mag je, vind ik, wel wat meer verwachten. Hij wordt volledig om zeep geholpen door de gelijktijdig gepresenteerde kaassoufflé's.
Gratis hint 4. Lekkere vette tussendoortjes tijdens een proeverij zijn prima. Realiseer je echter wel dat het smaak- en vooral reukvermogen van de deelnemers flink verhoogd is door de combinatie van heel fraaie whisky en concentratie. Ik had oprecht last van de vette walm van de frietbakproducten. Zelfs de zalm rond whisky 1 was wat erg aanwezig, maar zo'n hapje kun je nog wat verderop leggen; gefrituurde snacks evenwel zijn nasaal onvermijdelijk. Ik zou het niet meer doen bij deze selectie. Bij een Islay proeverij lijkt het me minder bezwaarlijk, overigens.
Cadenhead presenteerde vervolgens de Glentauchers / Glenlivet 1990 26YO Speyside SM. Gebotteld op 52,6% vanuit 3 verschillende Bourbon Casks. Whiskybase 94808, 88,3 - nog te koop rond de 170 euro.
Deze geurt sterk naar alcohol en citrus, is droog, wrang en scherp in de eerste dronk en wordt steeds interessanter. Ik proef kersen en zoete scherpte, als in sambal - dát is nieuw. Dan Engelse cake met allerlei vruchtjes en tenslotte is er de afdronk vol warmte, vanille en kruiden. Spannende, interessante, gevarieerde dram. Maar 170 euro? Ik weet het niet.
De finale was de Tomatin uit de Cù Bòcan-serie. Een Highland dus - en daarbij een peatertje. Op CS, 51,5% gebottelde loeidure (240 euro) 27 jaar oude whisky in een trendy donkere fles met flitsende ijsblauwe letters, Whiskybase 83416, 87,9 punten. Refill hogshead en refill sherryvaten. Waarin, om het ingewikkeld te maken, Islay heeft gerijpt- vandaar de peat.
Waardige afsluiter, geen woord te veel gezegd. Zacht maar duidelijk aanwezige peat, krachtig, zoet zonder suiker, veel te ontdekken, een fles - of tenminste een flinke sample - waard. Top. Net als nummer één wat mij betreft een 90+ whisky.
Gratis hint 5.
Alternatieve volgorde:
Glenrothes, Bladnoch, Miltonduff, Glentauchers, Glenturret, Tomatin.
Klaar. Iedereen blij naar huis.
Nog even kort het naprogramma. De bottoms Up was een leuke collectie kliekjes. Een paar opmerkingen:
1. Hammerhead, iets Tjechisch, 23yo - kun je nagaan hoe vies het spul na 12 jaar is. Anijs, drop, zout. Harde, knokige smaken zonder zachtheid, nuance of diepgang. NEE. WhiskyBase 81101. 76,6 met 9 votes - vet overgewaardeerd. Snel vergeten.
2. Inchgower 2001 15YO Speyside James Eadie SC 46% is een groengrassige fris naar hooi ruikende schijnbaar veel jongere en wat vlakke whisky die zijn 72 euro zeker niet waard is. WB 86798 en 81,3 punten van 5 stemmers - voor wat het waard is dus - maar ik ben het met ze eens.
3. Opnieuw James Eadie, de laatste beoordeling hier, een 46% SC Caol Ila - ik was wel toe aan wat hartigs - in een oplage van 237 flessen op 46% gebotteld. Whisky Base nummer 86796. (87 punten - 1 vote). Peat op het eind stelt nooit teleur, zo ook deze Caol Ila niet. Zoet, kersen, citrus, vaag jodium - zoals het hoort. Maar meer dan 70 euro? Nee hoor, zeker niet als je met wat zoeken een Ardbeg Corryvreckan voor minder kunt krijgen.
Het was mij een eer en een buitengewoon genoegen.
.
