Glenfarclas 21 year old Speyside Single Malt whisky

Van een nauwelijks inwisselbare cadeaubon - je moest echt zoeken waar je je geld mocht uitgeven - vond ik, na lang zoeken, uit dat er een kleine slijterij in Beek is die dat obscure type cadeaukaart accepteert. Eigenlijk meer een wijnhandel slash delicatessen-handel met olijfolie, azijn en diverse ingeblikte, opgepotte te duur aan de man gebrachte zuid-Europese specialiteiten - en wijn, veel wijn. Kleine kast met whisky. Dat ook.

Die cadeaubonnenmaffia, daar moesten ze nou eens wat aan doen, trouwens. Ik geloof oprecht dat je nooit meer hoeft te werken als je de geldwaarde van de nooit geïnde stapels aan waardebonnen, door aardige mensen aan andere aardige mensen gegeven, van één enkel jaar cash zou ontvangen. Pure kapitaalvernietiging voor de consument, gratis geld voor de begerige middenstand. Schurken zijn het. Waarschijnlijk dezelfde booswichten als de lui die Ticketmaster runnen. 

Maar goed, Maison d'Elfant in Beek, Limburg dus. Op een druilerige dinsdagochtend in januari van dit jaar ben ik er binnengewandeld, gewapend met mijn cadeaubon. Vastbesloten om niet op het bonnenkerkhof te eindigen had het betreffende stukje papier wekenlang opzichtig op het plankje in de woonkamer liggen flonkeren. 

De kast was klein, evenals de keuze - ik kwam immers niet voor de wijn. Ik lust geen wijn. Evenmin kwam ik voor gedroogde tomaten of voor olijfolie met literprijzen waar je schoenen van uitvallen. Kleine zakjes met bontgekleurde pasta in opmerkelijke vormen - ook al schandelijk geprijsd - konden me niet bekoren. Nee, whisky moest het zijn.

De meeste flessen die er stonden waren weinig opmerkelijke standaardbottelingen. Sommige een beetje, velen een stuk duurder dan de Gall-prijzen - en die zijn al niet echt laag. Er stond evenwel ook een 21-jarige tussen - u begrijpt het al, de fles op de afbeelding hierboven. Door de cadeaubon hoefde ik maar 21 euro bij te leggen op de vraagprijs van 71 euro. Dat bleek later ook nog een verdomd mooie prijs te zijn, ik heb de Glenfarclas 21 yo niet meer gezien voor 71 euro.

Ik heb een stuk of wat whisky's die ik boven mijn niveau acht. Ik sprak in een eerder blog al over de Kavalan Solist, mijn Taiwanese vriend van 57,8% die ik van de Intensive Care als afscheidspresentje kreeg. Die is weliswaar open maar ik heb er nog nooit een heel glas van gedronken - en ik werk al bijna twee jaar op een andere afdeling.  

Nog zo'n zware jongen: Aberlour A'Bunadh. Batch 53, CS (Cask Strength, vatsterkte - 59,6% dus). Gekocht januari 2016, nog potdicht. Inmiddels wel geproefd, was lekker - voor wat die conclusie waard is na een uitgebreide proeverij in Haarlem. 

Die Glenfarclas vond ik dan ook nogal intimiderend. Na slechts twéé jaar whisky ontdekken de euvele moed hebben om iets te vinden van wat écht gerijpte whisky is, dat is hoogmoed, arrogantie en borderline respectloos. Vandaar dat die fles ook een poos ongeopend dreigend naar me heeft staan kijken. Ik hoor 'm denken: "wie denk je dat je bent?"

Halverwege het jaar echter heb ik besloten dat ik toch langzaam aan volwassen moet worden en daar hoort dan bij dat je zielloze objecten geen magische eigenschappen toedicht. Tenslotte zou ik 50 jaar oud worden. Dat zou dan ook een prima gelegenheid zijn om de Speyside Whisky uit Ballindalloch te slachten. Ballindalloch - veel Schotser kun je het niet krijgen. Trouwens geen 15 kilometer van Aberlour, het dorp, verwijderd.

Het was druk op mijn verjaarsfeestje. Ik was nog bijna vergeten de 21-jarige dochter van de Highlands te ontkurken. Het gebeurde dan ook wat terloops, buiten, met wat snel ingeschonken bodempjes voor enkele liefhebbers en een glaasje voor mezelf. De rest van de fles werd overgeheveld naar de buitengewoon fraaie karaf die ik cadeau had gekregen. 

Het slokje dat ik tussen het handen schudden en vuurtje stoken nam was dan ook in het voorbijgaan. Mevrouw Glenfarclas - deze is een meisje, dat is wel zeker - liet het er niet bij zitten. Ze wilde aandacht, en wel nú! 

Wat een fraai, afgerond en evenwichtig glas whisky. Géén pretentie - geen harde smaak, scherpe randjes, rook of vuur. Geen hoge alcohol-percentages, geen flitsende openklapverpakking, geen limited edition, geen bespottelijke prijs-kwaliteitverhouding. Wel een boterzachte, gladde en gelaagde whisky die je bij al te ongeïnteresseerde consumptie tot de orde roept. Ook ik werd, op mijn eigen verjaardag, in mijn eigen tuin, op mijn eigen feestje, door deze dame vriendelijk maar beslist op mijn plaats gezet. Ik nam even een nipje in het voorbijgaan. Prompt wist ik even niet meer wat ik ging doen, moest ik stoppen met lopen en even tot me door laten dringen wat voor smaakfeestje ik geopend had. Blonde Limburgse man, middelbaar: kan maar één ding tegelijk. Proeven dus in dit geval.

Nou ja, het was lekker, dus. 

Vakantieproeverij - Liquid Gold, Haarlem - Single Cask Tasting

Het begint langzaam uit de hand te lopen. Tegenwoordig google ik de plek waar ik moet zijn. Zodra ik een idee heb van waar we op vakantie gaan, een lang weekend doorbrengen, een tweedaags symposium is of ik per ongeluk even moet zijn om les te geven is Google mijn vriend. Ik ben echter niet op zoek naar aanvullende informatie over de geschiedenis van het te bezoeken oord. Evenmin is de gemeentepolitiek, de agenda van de lokale sportverenigingen of de plaatselijke parkeerverordening aanleiding voor mijn zoektocht. De markt- en kermisagenda is niet mijn punt van belangstelling. De tijdelijke verkeersmaatregelen en - omleidingen in verband met verbetering van de doorstroming en veiligheid van een bepaald kruispunt zijn ook al niet het doel van mijn speurwerk.

Nee. Ik ben op zoek naar whisky speciaalzaken. Ik zoek lokale slijterijen, drankhandelaren van het oude stempel die verstand van hun borrels hebben en de daarbij behorende hogere prijzen vragen - hoger dan de internet drankstunters, om maar eens iets te noemen (met bijpassende namen als Drankdozijn en Drankgigant - echt waar).

Zo vond ik in Breda aan de Haagse Markt Le Barrique; in een prachtig oud pand een beetje rommelige retailer die vooral -maar niet alleen- whisky verkocht. Ik schafte er, op advies van de verkoper, Longmorn aan. Uit de serie "Exclusive Range", een Speyside single cask - dus uit één vat, een in 2015 op 50% gebottelde Single Malt uit 2007. Voor de rekenwonderen onder u: zo om en nabij de 8 jaar oud. Fles 1 van 349. 

Ik moet de meneer van Le Barrique erg dankbaar zijn. En ik heb spijt. Ik had minstens 2 flessen moeten kopen; beter 3. Twee om zelf op te drinken - de aangekochte fles is bijna leeg - en ééntje om te bewaren; het is absolute topwhisky. Ik betaalde 49,95 voor een fles, nog maar een dik half jaar geleden, maart 2016; voor resterende flessen wordt het dubbele al geboden op Catawiki. En terecht. 

Overigens heeft hij me op een andere manier ook nog blij gemaakt. Onder de toonbank. Toen er geen andere klanten in de winkel waren. Eigenlijk zouden we er niet meer over praten. 

Ik kreeg een sample van de Millstone PX (first fill) Single Cask 2008, 54,2% (!) whisky mee. Millstone is, zoals u weet, een Nederlandse whiskyproducent die de voortreffelijke 6yo Single Malt heeft gemaakt die in mijn kast staat. Onze vriend Murray van de Whisky Bible gaf voor die SM 92,5 punten, wat verschrikkelijk goed is. 

PX betekent dat die buitengewone whisky een deel van zijn  leef-tijd heeft doorgebracht in Pedro Ximinez (jawel, PX) sherryvaten. Over het algemeen is dat een voortreffelijk idee; het levert heerlijke amberkleurige zoete whisky's op met een lange afdronk. 

Zo niet echter bij Millstone. Al is de drank non-chillfiltered en niet gekleurd met caramel om de kleur te pimpen; het blijft een heel matig drankje dat véél te veel geld kost. Bitter is het woord dat vooral is blijven hangen.

Van het publiek bij de whisky-tasting waar ik vanavond was - waarover later meer -  kende van de mensen om mijn tafel eigenlijk niemand Kavalan. De grote getatoeëerde meneer met imposante baard en brede schouders die de maître van de Whisky Corner in Houthalen, België is, zal dat worst wezen. Nou geloof ik dat bijna alles de meneer van de Whisky Corner in Houthalen worst zal wezen. Ten eerste straalt hij nadrukkelijk uit dat het hem worst zal wezen. Ten tweede heeft hij een dermate kapitale collectie whisky doodleuk in zijn winkel staan - flessen van 1600 euro in triplo, en dan hele rekken vol van 1000+ euro bottelingen (en ja, dat is per fles) - dat het hem waarschijnlijk ook volledig worst kán wezen. Met zo'n voorraad ben je binnen, dan is het alleen nog maar een uit de hand gelopen hobby. 

Ten derde denk ik dat hij als heropvoeder van ontspoorde Hell's Angels leden een goede boterham zou kunnen verdienen - en dan zouden die mannen huílen!

Dat soort mannen geeft de onschuldig de whiskywereld binnenwandelende Limburgse sukkels - zoals ik-  ineens een nieuw perspectief. Ik ging er heen, echt waar, omdat ik ingeschreven had voor de verkeerde tasting. Ik was nog maar net aan mijn nieuwe hobby begonnen; wist ik veel. Ik schreef dus via het interweb in op een tasting bij de Whisky Corner (Houthalen, Geel, België, 40 minuten met de auto) in de veronderstelling dat het de Whisky Friend (Haspelse Straat, Sittard, 5 minuten met de fiets) was. 

Tattoo Bob, de i-dont-give-a-shit baas in Houthalen,  was zo vriendelijk om me mijn gepruts te vergeven en het al overgemaakte inschrijfgeld te zien als aanbetaling op mijn eerste aanschaf. 

Ik kocht dus, bij zijn Whisky Corner, enkele dagen later, op weg naar Tienen - waar een héél ander blog over gaat - een Balblair '03. Nooit van gehoord, mooie verpakking, op dringend advies van hetzalmeworstweze.

Inmiddels anderhalf jaar verder is die Balblair een lichtend voorbeeld van de zachte, zoete, toegankelijke single malts die me definitief tot fan van whisky hebben bekeerd. Friszoete zachte Scotch - ondanks 46% - citrus en fruitaroma's, vanille uit Amerikaans eikenhout - gerijpt op second fill bourbon casks, één keer eerder gebruikt om die verderfelijke Amerikaanse WhiskEy op te laten rijpen. Appel, subtiel, zoet zonder té zoet, scherp en knisperig, later amandel en chocolade-aroma's. Geen flauwekul dus. 

Terug naar onze BillyBob, the hairy tattoo whisky guy (HTWG vanaf hier). Hij gaf ons - Lilian was deelgenoot van deze ervaring - grootmoedig een klein slokje van een whisky die we anders nooit hadden leren kennen: de Kavalan Solist. Die kost, voor de duidelijkheid, 150 euro per fles.

Is dat alles? Nee, maar wel al veel. Kavalan is Taiwanees. In dat subtropisch  klimaat rijpt whisky aanzienlijk sneller dan in het koude kille Schotland - vandaar dat alle Kavalan NAS (Non-Age-Specific) is. Whisky die in de tropen 4 jaar rijpt is vaak vergelijkbaar met erg goede 16 jaar oude Schotse Single Malt, aldus HTWG. Hij gaf ons een drupje van de Cask Strenght (57,9%) Kavalan Solist (Sherry Cask Matured) Whisky. Het zag eruit als traag stromend dropwater. Bijna zwarte drank, wat je verwacht als je een oud auto-onderdeel een nachtje in de cola hebt laten staan. 58 procent dus je verwacht dat je tong in de fik vliegt. EN die Kavalan Solist liet een verpletterende indruk achter, kan ik u vertellen. We proefden, waren het er over eens dat dit heel bijzonder was en gingen ons weegs, op naar Tienen. Om in het uur dat daarna volgde herhaaldelijk op te merken dat we het probeersel nog steeds proefden. En nog steeds. En nieuwe aroma's bij het nasmaakje te ontdekken waren. 

Vandaar ook dat ik toen al de duurste whisky die ik tot nu toe kocht, als afscheidscadeau heb gevraagd aan mijn toenmalige afdeling. Hij staat in de kast, aangebroken maar nog zo goed als vol. Ik ben er nog niet klaar voor. 

Nou komen we langzaam ergens. Maar waar?  O ja, ik was op zoek naar vakhandel. Ik zocht dus ook, op weg naar Haarlem, of daar niet een interessante whiskyboer zit. Nou, die zit er. Aan de Koningsweg 33 zit Liquid Gold - een wat oubollige naam, dat wel - dapper de wacht te houden over zo'n 800 verschillende whisky's en whiskey's. Kitty (Kit voor vrienden) en Dirk, zo heet het dagelijks bestuur. Gastvrij, hartelijk en geïnteresseerd in hun gasten; vriendelijk en kordaat. Hollanders. Je zou nog aan ze gaan wennen. Op hun website werd een proeverij aangekondigd, op vrijdag 28 oktober. Nou zitten dat soort proeverijen altijd bomvol dus ik verwachtte het antwoord dat ik kreeg toen ik op donderdag belde...); nee, helaas, uitverkocht. We bellen als er een plekje vrijkomt.

En ze belden. En er was geeneens een plekje vrijgekomen; er werd een extra stoel aangeschoven voor de late Limburger. 

Dus ik was ruim op tijd, zoals u zich kunt voorstellen. Van verbazing en weeromstuit vergeten mijn  fiets op slot te zetten om half acht, om half elf stond het ding er gewoon nog. Ik kan wel wennen aan Haarlem. Een mooie knusse zaak, kolossale variatie aan whisky en een goed voorbereide tasting.

De halve voorraad van The Ultimate, de botteling serie van de firma Van Wees, kwam voorbij. Het thema was Single Cask. Ik had mijn huiswerk gedaan en de voorspelde whisky's opgezocht. Hieronder mijn tasting notes.

1. Dailuaine 7yo Speyside SM 2008 (Cask 800013) - 46%, rond de 50 euro.

Citrus aroma meteen in de neus, limoen - die in de smaak goed aanwezig blijft. Lichte, friszure whisky met vrij zwakke kruiden-aroma's. Opnieuw licht, zoet fruit. Vaag associatie met ouderwetse zuurtjes. Conclusie: lekkere lichtgewicht. Te duur.

2. Mortlach 7yo Speyside (Dufftown) SM 2008 (Cask 800014) - 46%, rond de 40 euro.

In de geur een klein beetje rook. Kruidige aroma''s van hooi en gras, passend bij jonge whisky. In de smaak meer rook - kortdurend en zekere niet overheersend of storend, eerder een subtiele hint. Smaakt "hartiger" dan de geur doet vermoeden. Dan volgt honing- dan peperige afdronk. Later, in de nasmaak, caramel. Uitstekende whisky die veel beter is dan zijn leeftijd doet vermoeden.

3. Clynelish 7yo Northern Highlands SM 2008 (Bourbon Hogshead 800054) rond de 40 euro.

Geur van citrus en verf. Was. In de smaak kruidig en heel subtiel fruit. Lekkere whisky die veel aandacht vraagt. Zou een zout randje hebben - maar dat kan ik in ieder geval niet vinden. 

4. Benrinnes 19yo Speyside SM 1997 (Hogshead vat 2137), te koop voor 65 euro.

Indrukwekkend in zowel geur als smaak, complex, bijna driedimensionale vanille-aroma's. Beetje thijm. Later mossig-natte geur, in de verte munt. Subtiel. Topspul. Zijn prijs waard. Schitterende sherry-cask finish whisky. 

5. Edradour 9yo Highlands SM 2006 (Sherry But 600l) single cask - te koop voor 79,50.

Ruikt krachtig en geconcentreerd. Associaties met Amrut. Zoet, snoep. Mooie complexe geur, drop? Dikke melassesmaak, associatie met Kavalan. Lekker - maar duur. Kitty begrijpt mijn Kavalan associatie - is zelf geen fan van de Taiwanees - want bitter, volgens haar.

6. Ballechin 11yo (Edradour) Highlands SM 2004 (Bourbon Barrel 168) - te koop voor 60 euro

Rook, vuur, turf. Niet penetrant evenwel. In de geur al kersen. Beetje jodium? In de smaak ook meteen veel turf. Te veel voor mij, op dit moment. Al in de tweede slok neemt de peat af; het wordt geleidelijk aan milder. Warme, aangename afdronk. Lange nasmaak, voor een peated whisky zeker niet onaangenaam. Ik deel echter het collectieve enthousiasme niet; de Mortlach en Benrinnes hebben meer indruk op me gemaakt.

Ik kocht uiteindelijk BenRiach 15yo Port Cask finish - daar ben ik de laatste tijd veel mee bezig - en de Nummer 2: Mortlach 7yo. Heb achteraf wellicht wat spijt dat ik de 19yo Benrinnes niet als investeringswhisky gekocht heb. 

Daags erna, in restaurant Dijkers aan de Warmoesstraat in Haarlem - na een middag zeer genoeglijk winkelen, Haarlem is een absolute aanrader - nam ik als voorafje een glas Balvenie 12yo Double Wood, de instapper van dat merk. Regelmatig zie ik deze whisky voorbij komen voor minder dan 40 euro en ik heb al een paar keer staan twijfelen over de aanschaf. Ik twijfel niet meer. De zaterdaghulp van Dijkers begon met de vraag of ik mijn whisky op ijs wilde - ik heb haar vriendelijk terug gevraagd of ze dat ook aan wijndrinkers vraagt. Nee dus. Ik kreeg vervolgens een geslepen, zware tumbler - een rotglas wat mij betreft - met daarin evenwel een onbehoorlijke portie Balvenie. En wát een whisky is dat. Mild, vriendelijk, niet te zoet, langdurige honing- en bloemenenaroma's, wat fruit - appel en kers. Zachte vanillesmaak hangt lang na. Balvenie is niet goedkoop maar deze 12yo Doublewood is een koopje.

Whiskyfestival Eindhoven

De Firma van der Heijden, Wijnen en Gedestilleerd, gevestigd te Eindhoven, organiseert jaarlijks een Whiskyfestival. In twee sessies, 's middags en 's avonds, kunnen liefhebbers van het vloeibare goud proeven, vergelijken en - blijkt - vooral ook ouwehoeren over peat, chiil-filtering, NAS en al die andere geheimen die aan insiders voorbehouden zijn.

Ik ging samen met mijn vriend Stef, die ik langzaam maar zeker aan het binnenlokken ben in de whiskywereld - een beetje zoals de heks met Hans en Grietje deed. Ik heb geen huis van peperkoek maar wel bijna lege flessen whisky. Die bewaar ik trouw en geef ze hem gratis en voor niks cadeau als geschenk; geheel belangeloos, zoals u begrijpt. Dan geef ik hem voor zijn verjaardag nog een kaartje voor een whiskyfestival - opnieuw geheel zonder bijbedoelingen, zoals u begrijpt. 

Vandaar dat wij gisteren om een uur of één afspraken aan de Sterrenlaan in Eindhoven, waar in een nogal sfeerloos schoolgebouw een grote horde mannen - hier en daar een vrouw - zich had verzameld om de door diverse importeurs aangeboden drankjes te proeven, beoordelen en aan te schaffen. Het was voor ons beiden de eerste keer.

Bij de entree kreeg de deelnemer aan het feest een miniglaasje en een papiertje. Het papiertje, zo werd bij herhaling toegelicht, was het deelnameformulier aan de verloting van gratis flessen whisky. Omdat het alweer de vijfde keer was - eerste lustrum, zogezegd - werden er deze keer extra veel flessen verloot. Zo stond op de posters, de kaartjes en de website vermeld. 

Het was dan ook een beetje zuur dat er aan het eind van de middag onder de naar schatting 120 deelnemers maar liefst twéé hele flessen werden verloot. Dat leidt tot de conclusie dat het er normaal gesproken, wanneer er geen sprake is van een lustrum, dus ééntje is. Dit jaar werden er namelijk, zoals overal aangekondigd, extra veel flessen verloot. Ik zou zeggen: hou dan je mond of zeg gewoon "We verloten twee flessen", dan sta je toch nét iets minder voor lul.

Wellicht had ik het bovenstaande niet geschreven als ik nou maar zo'n fles had gewonnen maar dat zat er dus niet in; ene Jan en ene Wilfred gingen er met de buit vandoor.

Het miniglaasje, daar draaide de middag om. Elke stand was genummerd; een fraai boekje waarin de aangeboden whisky's per stand beschreven werden, hielp bij het maken van een keuze. Je kreeg er ook nog een pen bij, dus dat was ook weer mooi meegenomen. Bij de whisky stonden soms kleine icoontjes van een kampvuurtje, grijs of zwart. Dat waren de rokerige, peated whisky's, in toenemende mate van ernst. 

Er was, naast een ruim aanbod van gratis te proeven (nou ja, 25 euro entree de man) drams, ook ruimschoots mogelijkheid om duurdere whisky's te proeven; dan moest je er één of meer muntjes, aan te schaffen voor een euro per stuk, bij leggen. Dat maakte het mogelijk om best dure uitvoeringen voor een heel redelijke prijs te proeven.

Aanvankelijk had de krent in mij daar wat moeite mee maar denken aan de gangbare horecaprijzen van 8 tot 14 euro per glas exclusieve whisky deed mij de schellen van de ogen vallen; een 18-jarige An Cnoc (46%, 89 euro) proeven voor 2 euro, da's een mooi ding. En hij was uitstekend, kan ik u vertellen. Ik zal de volgende keer zeker meer muntjes kopen en met plezier wat geld bovenop de entreeprijs betalen om de wat minder voor de hand liggende flessen testen.

Die miniglaasjes werden door de drankdealers nogal verschillend geïnterpreteerd. Waar de ene importeur de bodem van het glaasje wat vochtig maakte met instapwhisky, was de ander met duurdere whisky best scheutig. Dat maakt bij 'gratis' whisky niet zo veel uit maar als je nog moet bijleggen en dan een treurig bodempje krijgt, bereikt de verkoper het tegenovergestelde van wat hij wil; daar koop ik dus niet.

Een fenomeen dat ik nog niet kende trok mijn aandacht. Bij wijnproeverijen staan er emmers staan waar je je slok in kan spugen na het proeven. Een wat smerige gewoonte die toch ook de vraag "Waarom?" doet rijzen.Tot mijn verbazing stonden er op dit festival op de tafels ook allerlei emmertjes.

Wees gerust; er wordt niet gespuugd. Wel worden er halflege glaasjes leeggekieperd in die emmertjes, die zodoende vast dure blends bevatten; niemand echter komt op het idee om het emmertje te proeven, dat gaat blijkbaar te ver. 

Wat heb ik nou uiteindelijk geproefd? Ik was zo wijs om tevoren een plan te hebben. De laatste tijd ben ik erg te spreken over whisky die deels op speciale vaten gerijpt heeft. Speciaal in de zin dat ze voor andere drank gebruikt zijn vóórdat iemand er whisky in mikte. Rum cask finish, zoals die van Balvenie 14, die heb ik al een poosje; lekker, blije aantekeningen, review nog te schrijven. 

Door de toenemende belangstelling van mijn vrouw voor port evenwel ben ik ook frequenter Port cask finish gaan kopen. De Edradour 11 jaar oude (2003) Port Hogshead Finish gaf ik maar liefst 91 punten op Whisky-Base. Mijn samengevatte aantekeningen:

Drie smaaknotities. Ruikt naar port -tja. Appel, krenten, volle rijke neus. Zware bloemenlucht, parfum-kracht. Smaak van zwart fruit, heerlijk zoet nét niet opdringerig. Het lekkere van rode wijn zonder de tanine. Tabak, leer. Warme kersen. Moeilijk in woorden te vangen aroma. Betrekkelijk korte afdronk.

De Talisker Port Ruighe NAS was de tweede port cask die ik aanschafte. Daar was ik nogal blij mee (ook al 91 punten), zoals je uit mijn proefnotities kunt concluderen:

Het begon allemaal écht met Talisker 10 jaar oude SM, zo'n twee-en-een half jaar geleden. Deze is minstens zo lekker.Mooie kleur heeft de Port Ruighe (naar Portree, stadje op Skye, spreek uit: portroeie); helaas met caramel als kleurstof. NAS (no age specification). Gerijpt op eiken en portvaten. Het aanwezige maar niet opdringerige Talisker aspect van hout en rook blijft. De smaak is kermis in de mond. Honing, port. Diep zoet met aspect van tabak. Associatie met kerkbanken (oud eiken, denk ik). Kaneel en kruiden, soms roept het bijna een kerstsfeer op. Troostrijk en warm, zoals glühwein zou moeten zijn - maar glühwein is smerig. Topspul. Na drie glazen al zeker dat ik er nog een fles van ga kopen. 

Dus Port Cask finish - en dergelijke. Ook PX en Oloroso genieten mijn belangstelling de laatste tijd. Voor de niet-ingewijden: PX staat vor Pédro Ximinez, de beste sherry ter wereld - zegt men; Oloroso is een andere sherry(druif), waarvan de vaten ook veel gebruikt wordt om whisky op na te laten rijpen. Glenmorangie Lasanta, NAS, review nog te schrijven maar mán, wat een lekker spul, is een voorbeeld.

Augantoshan Three Wood, NAS, ook (88 punten):

 Ruik sinasappel (schil), hars, hout. Sherry in geur en in kleur. Veel verschillende smaken beschreven in 4 proeverijen: krenten (2x), citrus (2x), chocolade, zwart fruit. Vanille, later romig op de tong - met scherp randje. Eén maal vage terpentinelucht beschreven. Haagse Hopjes, marmelade. Erg lekker, "herfstwhisky".

Hoog op mijn verlanglijst staat de Glenmorangie Quinta Ruban (46%) - die heb ik dan ook als eerste geproefd. En ja, die komt heus wel in de kast te staan. Ik proefde de Arran Port Finish NAS (50%) , de Tomatin 14yo Portwood (46%) en voor de gein de Echte Oude Genever (38%) 3yo Portwood (viel niet eens tegen). De Tomatin en de Arran zijn vergelijkbaar met de Quinta Ruban; ik denk dat je het verschil alleen proeft als de flessen naast elkaar staan. De Quinta Ruban kost op de beurs 50 euro, online 42,50. De andere twee ongeveer hetzelfde. Ik denk dat ik misschien nog wel voor de Arran ga; 50% geeft net wat meer kick en smaak, heb ik gemerkt. De Tomatin is dan weer de enige met wat leeftijd op de body. Ik ben er nog niet uit.

Ik heb evenwel geen van allen gekocht; wel kocht ik na proeven de Westcork 12yo Irish (!) Port Finish (43%) whiskEy. Omdat 'ie anders was. Wat dunner, minder gewelddadig qua portsmaak en zoetheid, volgens mij een stuk subtieler. Ik ben heel benieuwd hoe hij thuis, in een rustige omgeving en niet geflankeerd door tig andere whisky's gaat smaken. Overigens was hij maar 37 euro - dat scheelt toch - en zal ik van die andere drie er nog heus wel eentje kopen. 

De Inchmurran Madeira Finish (NAS,46%) was mijn eerste ooit. Zowel Inchmurran als Madeira. Lekker. Diepzoet. Ook 54 euro. Van Arran, uit dezelfde NAS serie als de Portwood, proefde ik ook de Sauterness (dessertwijn vaten) en Madeira Finish (beide ook 50%). Super. Ik kocht de Madeira Finish voor 43 euro. 

Tot zover de zoetigheid. In de "gewone" whisky was er meer dan voldoende aanbod en variatie. Uitgaande van mijn ervaring met diverse soorten heb ik Stef meegetroond naar de stands van Aberfeldy (hij de 12yo en later ook de 16yo, die ik dan weer graag wilde proeven). Over de 12 schreef ik:

In de geur komt na 4 smaaknotities vooral appel terug, zacht hout en heel vaag noten. De smaak is fris fruitig (hoewel ik ook een keer schrijf dat het meer kruidig dan fruitig is), zoet - iets té zoet? Boterzacht en knisperend, net iets scherper (4x), peperiger en net iets meer snoepsmaak dan de Jameson Special Reserve. Het zachte hout beschrijf ik drie keer en ik vraag me af of dát nou de sandelhoutaroma's zijn waarover ik lees. Volstrekt inoffensive behoorlijk zoete allemansvriend met een klein scherp randje. Geen straf maar een tweede fles is niet nodig. Mocht ik 'm cadeau krijgen dan gooi ik hem evenwel ook niet weg. 

De Aberfeldy 16yo (46%) is zeker beter dan de 12. Zacht, subtiel, middellange afdronk, heel goede en toegankelijke whisky. De 66 euro die hij moet kosten zijn er echter 20 te 

veel.

The Deveron 12yo: prima hoor. Niks bijzonders. De 18yo hadden ze niet; die had ik wel willen proeven, de baas van Whisky Friend Sittard vindt het een ondergewaardeerde en te laag geprijsde Scotch. Men kendehem wel, bij de kraam van The Deveron; zonder ironie werd hij als een van de grootste kenners in Europa aangeschreven. Hmm. Toch nog maar eens langs gaan. 

Nog maar een paar namen dan. Glen Scotia, 15yo, 46%: zepig, doet aan Amruth Indian Whisky denken. Gordon & McPhall Strathisla, NAS, 43%: sterke associatie met koffie en cacao, 50 euro - veel voor een NAS. Longmorn Distillers Choice, NAS, 40%: opnieuw een topper, Longmorn ga ik blind kopen de volgende keer. Maar geen NAS voor 62 euro. Dan liever een 19-jarige Cask Strenght (CS) voor 105 euro.

Glenfarclas, 15yo, 46%. Deze heb ik geproefd omdat ik een 21-jarige Glenfarclas uit dezelfde serie heb staan die ik niet goed open durf te maken - wat als ik 'm nou niet lekker vind> Nou, één zorg minder in het leven. Binnekort gaat hij eraan. In het weekend waarin ik mijn 50e verjaardag vier - dat lijkt me een uitstekende gelegenheid. Glenfiddich 15yo Solera Reserve (NAS, 40%) - lekker, niet bijzonder.

Was dan alles lekker? Nou, nee. Voor het eerst heb ik een echt vieze whisky in mijn handen gehad. Kwamen die emmertjes toch nog van pas. De Old Perth Sherry Cask (NAS, 43%) rook en smaakte naar vis en olie. Moest nog 33 euro kosten. Ik dacht het niet.

In het rookdepartement tenslotte zijn we maar kort geweest. De Talisker Sky (NAS, 46%) (Stefs keuze, ik had liever de Storm geprobeerd) is de opvolger van de 10yo - lees ik steeds, tenminste. Geen grote verrassingen. 

Ik kocht dit voorjaar in Engeland een flesje Ledaig 2007. Daarover schreef ik:

Gekocht in York, UK, bij The Whisky Shop, begin mei 2016. Glenkeir Treasures is de bottelarij. Het betreft een 20 cl flesje - 18 pond voor betaald. Op het plein meteen getest in de glencairn die ik erbij kocht. Verrukkelijk - toen, daar. Ben benieuwd of het thuis net zo lekker is - pastis smaakt oom op vakantie véél beter dan thuis. DE mijne is gedestilleerd op 9 februari 2007 en gebotteld 21 april 2016, één week voor aanschaf, door de verkoper zelf. 

En ja hoor, thuis minstens zo'n topper als op dat plein. Spijt van het kleine flesje. Rokerig maar ingetogen, fruitig zonder zoet te zijn. Topwhisky. Op het festival was er Ledaig 2005 van Exclusive Malts  - onthoud die bottelarij - te proeven. 56,6%. Ik heb mijn glaasje met mijn vinger leeg zitten likken. Nou kan dat ook gelegen hebben aan het feit dat het inmiddels half vijf was - en de drupjes whisky best een fikse drup geworden waren.

Nikka From The Barrel; An Cnoc 12

Nikka From The Barrel blended Japanese whiskey

Dat whisky je zintuiglijke waarneming versterkt, merkte ik toen ik na het koken - lamsvlees - een glaasje hiervan inschonk. Mijn handen gewassen, heus. Na de eerste neusjes en een slokje of twee trok de knoflook aan mijn vingers ineens nogal de aandacht; alsof ik twee stukken Siciliaanse boerenworst in mijn neusgaten had gepropt.

Maar dat terzijde. De Nikka, mijn eerste Japanse vriend, is op 51,4% gebotteld, wat het nemen van een wat grotere eerste slok tot een hachelijke onderneming maakt, kan ik uit ervaring vertellen. 

De over twee jaar uitgesmeerde proefnotities zijn consequent en duidelijk; dit is topwhisky. De geur is zacht en subtiel, met eikenhout en zoete siroop, vanille en een Orientaals aroma, dat in Amrut veel nadrukkelijker aanwezig is en waar ik nog geen naam voor heb. Iets van kaneel en steranijs. En Chinees vijf-kruidenpoeder. Waarin trouwens ook steranijs zit. 

De smaak is geweldig en blijft - niet onbelangrijk - best lang hangen. Mooi rond, niet echt zoet en de siroop uit het aroma blijkt Maple Syrup, de herkenbare Canadese pannenkoekenstroop. Engelse drop, toffee, zoete krenten; beetje koffie- en caramelaroma in de verte. De bijna 52% blijken geen enkel probleem; de whisky is zacht en soepel, niet scherp of venijnig. 

Deju. Ik kocht dit 500 ml-flesje op vakantie voor 28 euro met een voordeelactie (25% korting) bij Gall in Weesp. Omgerekend voor een 70cl fles dus nog geen 40 euro. Dubbel en dwars waard. 

An Cnoc 12yo Highland SM whisky

Deze caramelverrijkte - en desondanks nog heel lichtgekleurde - 12 jaar oude Single Malt is ook qua smaak een lichtgewicht. Het is frisse, zachte, non-offensive Scotch. Volgens de reviews die ik las zit er een peated hoekje aan. Nou, ik heb het hele hoekje niet kunnen vinden. Geurt licht naar appel en peer, eerste smaak blijft maar heel kort hangen. Licht hout / vanille, oppervlakkig. Na een poosje en een paar slokjes wordt'ie beter. Zoet, met veel kleine subtiele smaakjes. Jim Murray geeft deze whisky in zijn Bible 94 punten. Dat vind ik schromelijk overdreven. De enige reden waarom ik wat milder oordeel is de retailprijs van 28 euro; voor dat geld heb je een vriendelijke, toegankelijke en gezellige fles whisky om te delen en plezier van te hebben. Om 'm daarna onmiddellijk te vergeten - er is niets dat zal beklijven.

De Ketel der Goden

Tasgall 30 yo 40% Exceptionally Rare Blended Scotch Whisky. ASDA, mei 2016, GBP 60,-

Tasgall betekent "Cauldron Of The Gods", in het Nederlands De Ketel Der Goden. Het is een eigen merk van de supermarktketen ASDA. Er is ook een 25 jaar oude versie te koop voor 10 pond minder.

Omdat het spul sinds 2014 op de markt is en mijn Whisky Bible ook van dat jaar is, weet ik niet wat Jim ervan vindt. Dat zou ik wel graag weten dus als iemand voor mij Jim's review uit een jongere Bible wil posten, ben ik blij. En da's ook wat waard.

Whisky Base kent deze drank wel maar er staat geen review, beoordeling of tasting bij; de mijne is de eerste. Die is vooralsnog alleen voor vrienden op die site te zien - ik heb er al één (vriend, dus).

Deze zelfbenoemde godendrank is blended / geblend (?) van Speyside en Highland Single Malts en Lowland Single Grains - allen tenminste 30 jaar gerijpt op eikenhouten vaten.

Ik heb nog niet zo veel verstand van lang gerijpte whisky dus ik verlaat me maar even op de internet-reviews van meer doorgewinterde proevers dan ik. De tendens is dat de drank goed is, maar dat hij niet naar 30 jaar smaakt - whatever that means.

Zó exceptionally rare is 'tie trouwens nou ook weer niet; in de drie verschillende filialen waar ik was gewoon op voorraad. Marketing is alles.

Wat vind ik ervan?

Goed spul. Vrij korte afdronk, dat wel; wellicht mist dat er aan als je het hebt over 30 jaar rijping. De geur en smaak echter zijn - om in stijl te blijven - hemels. De whisky ruikt diep, het aroma is van krenten in het kwadraat. In de smaak chocolade en marsepein, vanille, vanille en nog eens vanille. Niet zoet. Vruchtencake en bitterkoekjes. De smaken in deze whisky zijn plus-sized, extra large; er valt danig van te genieten.

Het is leuk om een 30 jaar oude whisky in de kast te hebben staan. Ik ben nog wat geïntimideerd door de 18+ SM whisky's; ik durf de 21 jaar oude Glenfarclas, die ik heb staan, nog niet open te maken.

Whisky is in het VK veel duurder. De prijs voor de Tasgall van 60 pond, 75 euro, moet je ook corrigeren voor de verschillen in belasting. Als de Tasgall in Nederland op de markt zou komen en je vergelijkt de prijsverschillen tussen Engeland en Nederland dan zou hij hier ongeveer 55-60 euro kosten. Dat vind ik, qua kwaliteit, ook wat duur; net onder de 50 euro lijkt me een mooie prijs. Ik vind het zeker geen vlakke whisky, ik ben alleen nog niet zo ervaren met echt oude whisky, dus mijn vergelijkingsmateriaal beperkt zich tot wat jongere single malts. Misschien valt daar nog veel te leren. 

Uit trainingskamp, ingeschreven voor beginnerslicentie. Zuidam Millstone 6 yo SM Whisky.

Mijn laatste whiskypost is van 12 februari 2014. Ik ben sindsdien in training. In mijn eigen leunstoel gezeten, folders en internetaanbiedingen navlooiend en naslagwerken doorspittend heb ik me verdiept in de wereld van de Single Malt (meestal Single Malt, dan toch). Europa doorreizend op zoek naar koopjes, leuke whiskywinkels en achtergrondinformatie, ben ik de afgelopen twee jaar aardig wat wijzer geworden - en heb ik, zoals gebruikelijk wanneer je nieuwe terreinen verkent, vooral geleerd dat ik er geen fluit vanaf weet.

Ik heb in die twee jaar al wat Facebook-berichten gepost waarin smaaknotities en beoordelingen van mijn aankopen terug te lezen zijn. Korte en soms wat saaie, zo precies mogelijk opgetekende opmerkingen over geur, smaak en aroma. 

Leuk ontvangen, die berichten, in de Single Malt Whisky Groep waar ik lid van ben - de groep die onlangs zijn naam heeft moeten veranderen in de SMWG. Facebook heeft in haar Amerikaanse PC (Political Correctness) beleid besloten dat het gebruiken van alcoholische versnaperingen als naam voor een groep niet mag. "Gunowners" als zoekterm in de zoekbalk van Facebook geeft honderden hits, overigens. Evenals High Power Rifles. En Handguns. En Kalashnikov Rifle.

Nu naar de review.

Zuidam Millstone 6 yo SM Whisky

Wat sentimenteel, gezien het ontbreken van Nederland en de geweldige sfeer bij Engeland-Wales op hett EK, besloot ik vanmiddag om de Firma Zuidam nog maar eens de kans te geven om indruk op me te maken. Deze Millstone 6 jaar oude Dutch Single Malt Whisky kocht ik in 2014 bij Mitra Geleen - die zaak is inmiddels ter ziele. Zes jaar oud; er staat 5 jaar op de fles maar de tijd tussen destillatie (18/4/05) en botteling (13/7/11) is toch écht zes jaar. Dik.

Betaald: vijf tientjes. Een op eiken gerijpte, niet gekleurde, 40% sterke, in Nederland door een jeneverfabriek gedestilleerde Single Malt, kan dat wat zijn?

Nou, en óf. Jim Murray, God hebbe zijn ziel - o nee, hij is nog niet dood - geeft 'm maar liefst 92,5 punten. Alles boven de 90 punten in zijn Whisky Bible is van de categorie "Moet je ooit geproefd hebben". Vindt Jim - nogal omstreden figuur, namelijk, beschuldigd van banden met de industrie. Hij zou te beïnvloeden zijn want hij is invloedrijk en dan is dat de moeite en zo. Mijn kan het weinig schelen; zijn aanbevelingen hebben me tot nu toe nog nooit teleurgesteld.

Ik vind het lekkere whisky. Punt. Mijn smaaknotities zijn niet heel consequent maar terugkerend schrijf ik over kruidig, pittig en warm. Ik schrijf ook over jeneverbes en laurier. De afdronk is lang, niet zozeer sterk van smaak als van warmte. Je zou 'm meer dan 40% geven. 

De smaakomschrijving wordt vooral gedekt met vanille en cacao, noten en iets van hout. Ik schrijf  in 2015 ook "iets zoets zonder zoet te zijn"(bent u er nog?). Kan ik me vandaag ook weer in vinden. 

Vanmiddag deed de geur me denken aan de houten vloer van een oude kroeg; veel karakter, hout en vaag wat muf - wat gelukkig niet in de smaak terug komt. 

Ik ben dan ook van mening dat we ons niet hoeven te schamen voor deze whisky (inderdaad, zonder "e"). Het doorklinken van de jeneverroots is niet vervelend, erg subtiel juist, een interessant hoekje van een prachtige fles. 

Jammer dat Wales in de tussentijd van 1-0 vóór op 2-1 achter is gekomen. Ik had 't ze wel gegund. Is er trouwens Welsh Whisky?