Islay. Rook, turf, vuur, zilt, meerschuim, jodium.
Maar soms ook niet. De Bunnahabhain 12YO, die ik vorig jaar ontdekte - niet zo'n prestatie, velen gingen mij voor - is een niet gepeate Islay smaakbom waarvan ik, geheel tegen mijn gewoonte in, al twee maal een nieuwe fles kocht. Misschien wel de beste whisky onder de 50 euro van het moment - maar goed, ik sta open voor discussie hieromtrent.
Nou was ik laatst bij de slijtert en daar zag ik een andere Bunnahabhain - toch al geen eenvoudige naam - met als modelnaam Stiuireadair. Maserati Quatroporte, maar dan anders. De prijs hing zo comfortabel tegen de 40 euro aan. Dat is nét iets minder dan de 12YO, de absolute klassieker non-peated Islay.
Wat kan mij dat nou schelen, hoor ik je denken. Ik had evenwel een helder moment: zou de 12YO door een NAS vervangen gaan worden? Gezien de sublieme kwaliteit en de ridicule prijs is dat geen verkeerde aanname; de 12YO is niet aan te slepen. En terecht. Koop dat spul, nou het nog te krijgen is tussen de 40 en 50 euro.
Maar goed, mijn eer te na om niet een blinde test te doen. Mijn vrouw was zo vriendelijk om beide in te schenken (vriendelijk dank aan de leverancier van de sample Stiuireadair) in identieke glazen en op ééntje een kleine maar niet te missen oranje stickertje te plakken. Aan mij de eer om vast te stellen of de 12YO dan wel de Stiuireadair verstopt zat achter het stickertje.
Ik ging voortvarend aan de slag. Driftig snuivend was er een evident verschil tussen sticker (wat zachter en milder) en zonder sticker (vinnig en scherp, hoger ABV??).
Gelul, Omvlee. Beide gebotteld op precies 46,3%. Dat kan het dus niet echt wezen, of ik moet tot twee getallen achter de komma kunnen ruiken. Nou ben ik heel geweldig maar dat kan zelfs ík niet verdedigen.
Allebei de whisky's hangen fraai in het glas en ook qua kleur ontlopen ze elkaar nauwelijks.
Sample 1 (sticker) is heerlijk, zacht, rijk hout-met-noten en lichtzoete lange afdronk.
Ik zou zeggen – vóór ik sample 2 proef – dat dit mijn geliefde 12YO is.
Sample 2 is
zoeter in de geur. De smaak is minder vinnig maar vergelijkbaar, ook hout en
noten. De afdronk lijkt wat korter en er zit een vaag, wat onaangenaam, bittertje in. Meer
marsepein, goedkope honing, iets hoekiger qua zoetheid, minder subtiel.
Ik, zo blijkt, had ’t
goed. De 12YO onderscheidt zich in positieve zin van de stiuianogwat. Dit
eenmaal vastgesteld hebbende, worden de verschillen in de vergelijking steeds
nadrukkelijker. Het Stiuiaspul is net wat scherper, ongemanierder, lelijker en
al met al gewoon slechter dan de 12YO. In de stiuiagedoe zit iets lijmigs, iets
chemisch. De 12YO is boterig zacht, subtiel en heerlijk. Een opmerkelijke dram,
die moeiteloos zijn broertje met de klotenaam verslaat. De Stiuigeadair is niet vies maar alle precisie en details die in de 12YO zitten, die met zorg en geduld bij elkaar gesprokkeld zijn, zitten niet meer in de Stiuigeadair. Ik vrees met grote vreze dat de 12YO binnenkort verdwijnt door overvraag en dat er NAS voor in de plaats komt. Laat je niet foppen, sla wat flessen 12YO in; je hebt voor weinig geld een klassieker in huis en als je geduldig bent, denk ik dat het de investering dubbel en dwars waard blijkt.
Maar goed, wat weet ik er nou van.
